Afgelopen week lanceerde het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) de nieuwe Gemeente-Stadsmonitor 2021, dé lokale beleidsmonitor waarmee het agentschap de lokale besturen ondersteunt in datagedreven besturen.
Via de website https://gemeente-stadsmonitor.vlaanderen.be/ kan ieder die dat wenst zijn eigen rapport van de stad maken. Je vindt er de interessantste cijfers over dertien verschillende thema’s. Zo kan je bijvoorbeeld lezen dat 67% van de Gelenaars fier is op zijn of haar stad (Vlaams gemiddelde 68%), vond 70% de straten en voetpaden er net bijliggen (gemiddeld 64%) en was 83% van de Gelenaars eigenaar van zijn of haar woning (gemiddeld 81%).
Ook gemeenteraadslid Dirk Kennis (De Brugpartij) had de gemeentemonitor gelezen en haalde drie cijfers uit het rapport. Naast het lage vertrouwen in de Geelse overheid (26% antwoordde ‘veel vertrouwen’ te hebben in het lokale bestuur ten opzichte van 34% in Vlaanderen), was de Gelenaar ook weinig tevreden over de communicatie van de stad (45% ten opzichte van 56% in Vlaanderen) en voelde hij zich weinig geconsulteerd (37%). Kennis vroeg zich bijgevolg af of het stadsbestuur haar eigen functioneren met dit instrument niet in vraag wilde stellen.
Burgemeester Vera Celis (N-VA) plaatste enkele kanttekeningen bij de cijfers: vooreerst haalde Kennis uit het rapport van meer dan 200 pagina’s drie negatieve cijfers, verder waren er slechts 377 Gelenaars die antwoordden, wat ongeveer overeenkomt met 1,18% van de volwassen Gelenaars en vervolgens begon Celis de resultaten van de gemeentemonitor te vergelijken met de communicatiemonitor van Thomas More met 939 respondenten. Daaruit bleek dat de stad 7/10 scoorde voor de meeste gemeentelijke communicatiekanalen met de hoogste waardering (7,5/10) voor de facebookpagina. Verder lagen de antwoorden op de communicatiemonitor op overeenkomstige vragen gevoelig hoger: zo stelde 55% dat de communicatie van Stad Geel begrijpelijk is (tegenover 45% in de stadsmonitor); 67% voelt zich goed geïnformeerd over de activiteiten, faciliteiten en beslissingen van de gemeenten (tegenover 57% in de stadsmonitor). Ze vroeg dus om de cijfers van de gemeentemonitor wel voorzichtig te interpreteren. Naast weinig vertrouwen in het Geelse bestuur, hadden de 377 ook weinig vertrouwen in de Vlaamse en Federale regeringen. Het waren volgens de burgemeester dus allicht terecht kritische burgers die de enquête beantwoord hadden.
Toch vond Kennis het al te veel relativeren van de cijfers ongepast. Over drie jaar zou er immers geen stemplicht meer zijn en hij vroeg zich af wat er zou gebeuren als burgers zo weinig vertrouwen hebben in het lokale bestuur.
Verder sprak men af om de cijfers van de gemeentemonitor in september verder te bespreken op een gemeenteraadscommissie. In wat volgt blikken we al even vooruit op enkele cijfers over armoede, mobiliteit en samenleven uit de gemeentemonitor.
Armoede
Een zorgwekkend gegeven lijkt de kansarmoede in Geel. Volgens de gegevens van Kind en Gezin stijgen deze jaar na jaar in Geel. Maar liefst 1 kind op 7 wordt volgens de parameters van Kind en Gezin geboren in kansarmoede. Kind en Gezin definieert dit als ‘een toestand waarbij mensen beknot worden in hun kansen om voldoende deel te hebben aan maatschappelijk hooggewaardeerde goederen, zoals onderwijs, arbeid, huisvesting. Het gaat hierbij niet om een eenmalig feit, maar om een duurzame toestand die zich voordoet op verschillende terreinen, zowel materiële als immateriële.’ Om dit te bepalen stelde Kind en Gezin zes criteria op: maandinkomen, opleiding ouders, arbeidssituatie ouders, laag stimulatieniveau, huisvesting en gezondheid. Wie op minstens drie van deze criteria zwak scoort, wordt als kansarm beschouwd. Aangezien Kind en Gezin zo’n 97% van alle geboortes begeleidt, zijn hun gegevens vrij volledig. Bovendien komt ongeveer hetzelfde cijfer naar voren uit de gemeentemonitor: het aantal personen met betalingsmoeilijkheden steeg van 8% in 2017 naar 12% in 2020 in Geel. Op de vraag of de men goed kan rondkomen, antwoordde 3% van de Gelenaars dat het heel erg moeilijk is om rond te komen, en 12% dat het moeilijk is om rond te komen.
Het aantal budgetmeters voor gas en elektriciteit leek wel min of meer te dalen, terwijl het aantal afsluitingen voor aardgas en elektriciteit stabiliseerden.
Mobiliteit
Qua mobiliteit scoort Geel wel beduidend beter dan drie jaar geleden. Op bijna alle terreinen antwoordde de Gelenaar positiever dan drie jaar geleden. Zo was er onder andere een stijging van 10% van de respondenten die antwoordden dat ze veilig naar school kunnen in 2020. Enkel op de subjectieve fietsveiligheid moest Geel een procentpunt inleveren. Op mobiliteit waren de bevraagde burgers met andere woorden opvallend milder.
Dat Geel ook effectief op de goede weg is qua verkeersveiligheid, mag blijken uit de dalende trend in het aantal verkeersslachtoffers. Helaas was het jaar 2019 een annus horribilis met 15 zwaargewonde en 3 dodelijke verkeersslachtoffers, hopelijk een jammere eenmalige knik naar boven.
Wat de Geelse autovloot betreft is er dan weer nog plaats voor verbetering. Nog ongeveer 47 % haalt geen ecoscore van 60 (hoe hoger de score, hoe milieuvriendelijker de auto) en ook het aantal hybride of elektrische auto’s is nog beperkt. Sinds 2014 zien we wel een kanteling in het aantal dieselauto’s.
Samenleven
26 % van de Gelenaars stelde in 2020 dat het zich af en toe tot vaak onveilig voelt in de stad. 51% van de Gelenaars antwoordde dat mensen van verschillende herkomst goed samenleven en 38% van de Gelenaars antwoordde dat er te veel mensen met een verschillende herkomst woonachtig zijn in de gemeente. Dat laatste cijfer is een daling van 4% ten opzichte van 2017. Verder was in 2020 16% van de Gelenaars actief als vrijwilliger, voelt 73% zich thuis bij de mensen in de buurt, vindt 78% de mensen in de buurt te vertrouwen en antwoordt 66% van de Gelenaars positief op de vraag of buren elkaar willen helpen.
© Sander Verwerft