Vader en zoon Marc en Sander Verwerft schreven een lijvige geschiedenis over ‘De landdekenij Geel in de achttiende eeuw’. Wie nu denkt aan ‘de dekenij in de Nieuwstraat’, slaat de bal volledig mis. De landdekenij bestond maar liefst uit 17 parochies, waaronder Geel, Mol, Balen, Dessel, Retie, Westerlo, Arendonk, en Poppel. Het was een uitgebreide regio, waarover één deken bevoegd was.

Tot vandaag bestaat Geel uit twaalf parochies, maar dat is niet altijd zo geweest. In de achttiende eeuw bestond het huidige Geel slechts uit drie parochies: Geel, Bel en Zammel. Daarvan was Bel nog eens een zeer kleine parochie met een erg agrarisch karakter en ook Zammel werd gekarakteriseerd als erg rustig. In de andere dorpen van de dekenij was het hetzelfde gesteld: overal had men slechts één parochiekerk.

‘Vandaar spreekt men over een land-dekenij,’ zegt auteur Sander Verwerft. ‘Dat betekent dat het een dekenij op het platteland is. We stelden onder andere een fietstocht op voor onze website. Deze passeert langs alle kerken van de dekenij en je zal zien: bijna in alle dorpen zie je de kerk vanuit de velden oprijzen. Zo moet het ook in de achttiende eeuw geweest zijn, de kerk als een vertrouwd baken voor alle inwoners. Bovendien treed je via deze manier in de voetsporen van de hoofdfiguren van onze studie. De dekens waren verplicht om jaarlijks hun parochies te visiteren en daarvan een verslag te maken. Deze verslagen zijn werkelijk een goudmijn voor heemkunde: je komt er vele sappige verhalen over overtredingen van de regels in tegen.’

‘Het is een beetje een spiegel van de wereldlijke bronnen,’ stelt Marc Verwerft. ‘Vaak wordt de lokale politiek beschreven vanuit wereldlijke bronnen. Maar het loont zeker ook de moeite om de religieuze bronnen ter hand te nemen. Een bijkomende moeilijkheid is wel dat deze grotendeels in het Latijn gesteld zijn. We merken eigenlijk in alle parochies dat onze bronnen bijzonder goed ingelicht waren: zo konden we belangrijke aanvullingen geven bij verschillende verhalen die al langer bekend waren in de heemkundige kringen van ons gebied, maar die nooit helemaal uitgeklaard waren.’

De auteurs maakten ook een podcast over enkele verhalen van hun boek. ‘We zijn nog tot 15 oktober bezig met de voorinschrijvingen en we wilden geïnteresseerden al iets aanbieden,’ vertelt Sander Verwerft. ‘We hebben écht een schat van verhalen gevonden en willen deze zo veel mogelijk onder de aandacht brengen. We willen echt duidelijk maken dat we veel meer dan de religie bespreken: we vertellen de verhalen van mensen uit de achttiende eeuw. Hun leven was gestructureerd door het christendom: bij de geboorte werd je gedoopt en als je stierf kreeg je een kerkelijke begrafenis. En ook de korte tijd daartussen werd beheerst door de kerk. We interesseerden ons in hoe deze rituelen in elkaar staken, maar ook hoe hiervan afgeweken werd.’

‘In onze podcast vertellen we onder andere het verhaal van de priesterwijding van Dominicus De Haen uit Bel. Hij was hierover zo in de war dat hij zijn eigen duim afhakte,’ zegt Marc Verwerft. ‘Ja, en ook het verhaal van de kleptomane non uit het Geelse gasthuis verdient hier een vermelding. Zij werd jarenlang opgesloten in een vochtige kerker. In onze ogen écht onchristelijk en zelfs mensonwaardig.’

Het boek is te bestellen via: https: www.studiagelensia.be

De podcast is te beluisteren via spotify.